Prawie cały (99%) z około 1 kg wapnia w organizmie dorosłego człowieka znajduje się w kości, ale niewielka jego część (około 350 mg) krąży w osoczu krwi w stężeniu około 2,5 mmol / l. Ten krążący wapń składa się z trzech frakcji: około połowa (50%) to wolny zjonizowany wapń; reszta jest związana z białkami, głównie z albuminami (40%) i skompleksowana z szeregiem anionów (10%). Jedynie wolna zjonizowana frakcja jest fizjologicznie aktywna i prawdopodobnie ma znaczenie kliniczne.
Istnieją dwie szerokie metody pomiaru poziomu wapnia we krwi. Pierwszy mierzy całkowity wapń (związany plus zjonizowany wapń) w osoczu krwi lub surowicy, przybliżony zakres referencyjny 2,20-2,60 mmol / l, a drugi mierzy tylko zjonizowany wapń, zwykle w antykoagulowanych próbkach pełnej krwi, przybliżony zakres referencyjny 1,10-1,30 mmol / l / L.
Powszechnie uznaje się, że wapń zjonizowany jest metodą preferowaną, ponieważ jest to frakcja ważna fizjologicznie. Jednak ten test nie jest dostępny na dużych zautomatyzowanych maszynach, które przetwarzają próbki osocza krwi / surowicy w laboratorium centralnym, a metodą stosowaną jest tutaj całkowity wapń. Pomiar zjonizowanego wapnia jest obecnie w dużej mierze ograniczony do analizatorów gazometrii i innych niskoprzepustowych platform analizatorów w miejscu opieki.
Uważa się, że zasadność stosowania pomiaru całkowitego wapnia jako wskaźnika zastępczego dla klinicznie istotnej zjonizowanej frakcji wapnia zależy od stopnia, w jakim stężenie albuminy w osoczu (głównego białka wiążącego wapń) odbiega od normy. Pojęcie to stanowi podstawę konwencjonalnej opinii, że interpretacja wyników całkowitego wapnia powinna uwzględniać stężenie albuminy u pacjenta.
Z biegiem lat zaproponowano szereg wzorów do obliczania „skorygowanego o albuminę” całkowitego wapnia i normalną praktyką w wielu laboratoriach jest stosowanie jednego z tych wzorów i zgłaszanie „skorygowanej o albuminę” całkowity wynik wapnia zamiast po prostu „nieskorygowany” zmierzony wynik całkowitego wapnia. Ta szeroko rozpowszechniona praktyka jest obecnie kwestionowana przez wyniki niedawno opublikowanego badania przeprowadzonego w szpitalu w Uppsali w Szwecji.
Badacze uzyskali dane dotyczące wyników wapnia dla wszystkich przypadków w ich szpitalu w okresie 8 lat (2005–2013), kiedy zjonizowany wapń, całkowity wapń i albumina były mierzone na tej samej próbce. W sumie wygenerowało to 16 897 zestawów danych do analizy statystycznej. Zastosowali sześć różnych wzorów, aby obliczyć sześć różnych skorygowanych wartości całkowitego wapnia dla każdego z 16,897 uzyskanych wyników całkowitego wapnia.
Wykorzystując wyniki zjonizowanego wapnia jako odniesienie, porównali zgodność między zjonizowanym wapniem i nieskorygowanym całkowitym poziomem wapnia ze zgodnością między zjonizowanym wapniem a każdym z sześciu skorygowanych wyników całkowitego wapnia. Statystyczną metodą porównania były współczynniki korelacji wewnątrzklasowej (ICC), które generują wartości od 0 (brak zgodności) do 1 (zgodność idealna).
Analiza tej ogromnej bazy danych wykazała „znaczną zgodność” między wapniem zjonizowanym a nieskorygowanym wapniem całkowitym (ICC = 0,85). Równy lub gorszy poziom zgodności był widoczny, gdy wynik zjonizowanego wapnia porównano ze skorygowanym całkowitym wapniem; w zależności od korekty W zastosowanym wzorze wartości ICC wahały się od 0,45 do 0,81.
Zastosowano również drugą metodę analizy danych. Badacze zaklasyfikowali wszystkie wyniki wapnia zjonizowanego do jednej z trzech grup: hipokalcemiczna (wapń zjonizowany 1,30). stan wapnia (hipokalcemia, normokalcemia lub hiperkalcemia) został prawidłowo zidentyfikowany w 82% przypadków. Z kolei skorygowane wyniki całkowitego stężenia wapnia przewidywały prawidłowy stan wapnia w mniejszym odsetku przypadków.
Podsumowując, autorzy niniejszego badania nie znajdują dowodów, że Korekcja albumin dla wyników wapnia dostarcza przydatnych informacji klinicznych; sugerują oni, że należy zaniechać tej praktyki.