Blootstellingstherapie is een psychologische behandeling die is ontwikkeld om mensen te helpen hun angsten onder ogen te zien. Als mensen ergens bang voor zijn, hebben ze de neiging om de gevreesde objecten, activiteiten of situaties te vermijden. Hoewel dit vermijden op korte termijn kan helpen om angstgevoelens te verminderen, kan het op lange termijn de angst nog erger maken. In dergelijke situaties kan een psycholoog een programma van exposure-therapie aanbevelen om het patroon van vermijding en angst te doorbreken. In deze vorm van therapie creëren psychologen een veilige omgeving waarin ze individuen kunnen blootstellen aan de dingen die ze vrezen en vermijden. De blootstelling aan de gevreesde voorwerpen, activiteiten of situaties in een veilige omgeving helpt angst te verminderen en vermijding te verminderen.
Blootstellingstherapie is wetenschappelijk aangetoond als een nuttige behandeling of behandelingscomponent voor een reeks problemen, waaronder:
- Fobieën
- Paniekstoornis
- Sociale angststoornis
- Obsessief-compulsieve stoornis
- Posttraumatische stressstoornis
- Gegeneraliseerde angststoornis
Er zijn verschillende variaties op blootstellingstherapie. Uw psycholoog kan u helpen bepalen welke strategie het beste bij u past. Deze omvatten:
- In vivo blootstelling: direct geconfronteerd worden met een gevreesd object, situatie of activiteit in het echte leven. iemand met angst voor slangen kan bijvoorbeeld worden geïnstrueerd om met een slang om te gaan, of iemand met sociale angst kan worden geïnstrueerd om een toespraak te houden voor een publiek.
- Imaginale blootstelling: Levendig voorstellen van het gevreesde object, de situatie of de activiteit. Iemand met een posttraumatische stressstoornis kan bijvoorbeeld worden gevraagd zich zijn of haar traumatische ervaring te herinneren en te beschrijven om gevoelens van angst te verminderen.
- Blootstelling aan virtual reality: in sommige gevallen kan virtual reality-technologie worden gebruikt wanneer in vivo blootstelling is niet praktisch. Iemand met vliegangst kan bijvoorbeeld een virtuele vlucht maken in het kantoor van de psycholoog, met behulp van apparatuur die de beelden, geluiden en geuren van een vliegtuig biedt.
- Interoceptieve blootstelling: opzettelijk lichamelijke sensaties opwekken die ongevaarlijk zijn, maar toch gevreesd. Iemand met een paniekstoornis kan bijvoorbeeld de instructie krijgen om ter plaatse te rennen om zijn of haar hart sneller te laten kloppen, en daardoor te leren dat deze sensatie niet gevaarlijk is.
Blootstellingstherapie kan ook op verschillende manieren worden gestimuleerd. Deze omvatten:
- Gegradueerde blootstelling: de psycholoog helpt de cliënt een hiërarchie van blootstellingsangst te construeren, waarin gevreesde objecten, activiteiten of situaties worden gerangschikt afhankelijk van de moeilijkheidsgraad. Ze beginnen met licht of matig moeilijke belichtingen, en gaan dan over naar moeilijkere.
- Overstroming: gebruik de hiërarchie van blootstellingsangst om de blootstelling aan de moeilijkste taken te beginnen.
- Systematisch desensibilisatie: in sommige gevallen kan de blootstelling co gecombineerd met ontspanningsoefeningen om ze beter beheersbaar te maken en om de gevreesde objecten, activiteiten of situaties te associëren met ontspanning.
Er wordt gedacht dat belichtingstherapie op verschillende manieren helpt, waaronder:
- Gewenning: na verloop van tijd merken mensen dat hun reacties op gevreesde objecten of situaties afnemen.
- Uitsterven: blootstelling kan eerder geleerde associaties tussen gevreesde objecten, activiteiten of situaties en slechte resultaten helpen verzwakken.
- Zelfeffectiviteit: blootstelling kan de cliënt helpen te laten zien dat hij / zij in staat is zijn / haar angsten onder ogen te zien en de gevoelens van angst kan beheersen.
- Emotionele verwerking: tijdens blootstelling, de cliënt kan leren nieuwe, meer realistische overtuigingen over gevreesde objecten, activiteiten of situaties te hechten en kan zich meer op zijn gemak voelen bij het ervaren van angst.