Schizofrenie: definitie van DSM-5

Schizofrenie omvat een reeks cognitieve, gedrags- en emotionele symptomen, en zoals clinici weten, kan het moeilijk zijn om een diagnose te stellen. Er is geen eenvoudige fysieke of laboratoriumtest voor schizofrenie, en de diagnose omvat de herkenning van een constellatie van symptomen die een negatieve invloed hebben op het sociale of beroepsmatige functioneren.

Volgens de DSM-5 is de lifetime prevalentie van schizofrenie ongeveer 0,3% tot 0,7%. Psychotische kenmerken van de stoornis treden meestal op tussen het midden van de tienerjaren en het midden van de jaren 30, met de piekleeftijd voor het begin van de eerste psychotische episode in de vroege tot midden twintigste eeuw voor mannen en eind twintig voor vrouwen.

Diagnose van schizofrenie

De DSM-5 schetst het volgende criterium om een diagnose van schizofrenie te stellen:

1. Twee of meer van de volgende gedurende ten minste een maand (of een langere periode), en ten minste één daarvan moet een 1, 2 of 3 zijn:

• wanen
• hallucinaties
• ongeorganiseerde spraak
• sterk ongeorganiseerd of catatonisch gedrag
• negatieve symptomen, zoals verminderde emotionele expressie

1. Stoornis in een van de belangrijkste functiegebieden gedurende een aanzienlijke periode sinds het begin van de storing: werk, interpersoonlijke relaties of zelfzorg.

2. Sommige tekenen van de aandoening moeten een aaneengesloten periode van minimaal 6 maanden aanhouden. Deze periode van zes maanden moet ten minste één maand symptomen omvatten (of minder indien behandeld) die voldoen aan criterium A (symptomen in de actieve fase) en kan perioden van restverschijnselen omvatten. Tijdens resterende perioden kunnen alleen negatieve symptomen aanwezig zijn.

3. Schizoaffectieve stoornis en bipolaire of depressieve stoornis met psychotische kenmerken zijn uitgesloten:

• Er deden zich geen depressieve of manische episodes tegelijk voor met symptomen in de actieve fase
• Als stemmingsepisodes (depressieve of manisch) zijn opgetreden tijdens actieve fase symptomen, ze waren aanwezig gedurende een minderheid van de totale duur van de actieve en resterende fasen van de ziekte.

1. De storing wordt niet veroorzaakt door de effecten van een stof of een andere medische aandoening.

2. Als er een geschiedenis is van een autismespectrumstoornis of een communicatiestoornis (begin van de kindertijd), wordt de diagnose schizofrenie alleen gesteld als prominente wanen of hallucinaties, samen met andere symptomen, gedurende ten minste een maand aanwezig zijn.

Bijbehorende kenmerken

Er zijn een aantal symptomen die bijdragen aan de diagnose schizofrenie, waaronder:

• ongepast affect (lachen bij afwezigheid van een stimulus)
• verstoord slaappatroon
• dysfore stemming (kan depressie, angst of woede zijn)
• angst en fobieën
• depersonalisatie (onthechting of gevoel van van jezelf)
• derealisatie (een gevoel dat de omgeving niet echt is)
• cognitieve gebreken die van invloed zijn op taal, verwerking, uitvoerende functie en / of geheugen
• gebrek van inzicht in de stoornis
• sociale cognitietekorten
• vijandigheid en agressie

Cognitieve stoornissen veroorzaakt door de stoornis kunnen aanhouden wanneer andere s ymptoms zijn in remissie. Dit draagt bij aan stoornissen in het functioneren op het werk, interpersoonlijke relaties en het vermogen om zelfzorg te verlenen.

Risico op zelfmoord

Vijf tot 6% van de mensen met schizofrenie sterft door zelfmoord , doet ongeveer 20% meer dan eens een zelfmoordpoging, en nog veel meer hebben significante zelfmoordgedachten. Suïcidaal gedrag kan een reactie zijn op hallucinaties en het zelfmoordrisico blijft hoog gedurende de levensduur van mensen met schizofrenie. (Meer over zelfmoord in de LGBTQ-gemeenschap)

Functionele gevolgen

Schizofrenie wordt geassocieerd met sociale en beroepsstoornissen. Het afronden van een opleiding en het behouden van werk worden negatief beïnvloed door de symptomen van de ziekte, en de meeste mensen met de diagnose schizofrenie werken op een lager niveau dan hun ouders. Velen hebben weinig of beperkte sociale relaties buiten hun naaste familie.

Noot van de redacteur: dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op Psycom.net