Kunstbeweging: futurisme – definitie en overzicht

In 1908 bracht de Italiaanse dichter Filippo Tommaso Marinetti zwenkte om een fietser te missen en crashte zijn auto in een greppel. De ervaring van de oude fiets versus de moderne auto inspireerde hem tot het schrijven van zijn manifest van het futurisme. Het futurisme zou een beweging worden die nostalgie en traditie zou overwinnen. In 1910 sloten de jonge kunstenaars Umberto Boccioni, Carlo Carrà en Luigi Russolo zich aan bij de beweging van Marinetti. Ze suggereerden dat het futurisme verder zou kunnen gaan dan alleen literatuur en poëzie, en de drie kunstenaars schreven het Manifest van futuristische schilders. Ze stuurden dit naar hun collegas Gino Severini en Giacomo Balla, die het manifest ondertekenden. Samen vormden deze kunstenaars de kerngroep van futuristische kunstenaars.

Wat is futurisme?

Futurisme was een Italiaan kunstbeweging in het begin van de 20e eeuw, die tot doel had de dynamiek en energie van de moderne wereld in de kunst te vangen. De futuristen waren goed thuis in de nieuwste ontwikkelingen in wetenschap en filosofie, en vooral gefascineerd door luchtvaart en cinematografie. Futuristische kunstenaars hekelden het verleden, omdat ze vonden dat het gewicht van culturen uit het verleden buitengewoon onderdrukkend was, vooral in Italië. De futuristen stelden in plaats daarvan een kunst voor die de moderniteit en haar industrie en technologie viert.

Sleutelperiode: 1908 – 1944
Belangrijkste regios: Italië
Sleutelwoorden: beweging, dynamiek, moderniteit, industrie, technologie
Belangrijke artiesten: Filippo Tommaso Marinetti, Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Giacomo Balla, Gino Severini, Luigi Russolo, Benedetta Cappa

Kent u iemand die dit artikel interessant zou vinden?

0 keer gedeeld

De sleutelideeën van het futurisme

De futuristen probeerden weg te vagen wat volgens hen verouderde, traditionele opvattingen over kunst waren. In plaats daarvan wilden ze deze vervangen door een energieke viering van het machinetijdperk. De belangrijkste focus was om een dynamische visie op de toekomst te vertegenwoordigen. Als zodanig portretten ze vaak stedelijke landschappen en nieuwe technologieën, waaronder treinen, autos en vliegtuigen. Ze verheerlijkten snelheid, geweld en de arbeidersklasse, in de overtuiging dat ze verandering zouden bevorderen.

Om beweging en dynamiek in hun kunst te bereiken, ontwikkelden de futuristen technieken om snelheid en beweging uit te drukken. Deze technieken omvatten vervaging en herhaling. Ze maakten ook gebruik van krachtlijnen – een methode die ze hadden overgenomen van de kubisten. De futuristen werkten in een breed scala aan kunstvormen, waaronder schilderkunst, architectuur, beeldhouwkunst, literatuur, theater en muziek.

Umberto Boccioni, Unique Forms of Continuity in Space, 1913. Courtesy MoMA

Iconische futuristische kunstenaars & Kunstwerken

Umberto Boccionis unieke vormen van continuïteit in de ruimte (1913)

Ongetwijfeld het meest iconische futuristische kunstwerk ooit gemaakt, Umberto Boccionis Unique Forms of Continuity in Space is een Cubo-Futuristische figuur die in voorwaartse beweging schrijdt. De krachtige benen van de figuur lijken vooruit te marcheren, gebeeldhouwd door krachten zoals wind en snelheid. Deze machine van de moderne mens kan worden gelezen als een allegorie voor de zoektocht van Italië om zichzelf te definiëren als een moderne natie.

Giacomo Ballas Dynamism of a Dog on a Leash (1912)

Dynamis m of a Dog on a Leash is Ballas bekendste werk, en toont een teckel aan de leiband en de voeten van de dame die ermee in snelle beweging loopt. Balla bereikte deze beweging door hun benen en voeten te vervagen en te vermenigvuldigen.

Giacomo Balla, Dynamism of a Dog on a Leash, 1912. Courtesy Albright-Knox Gallery
Carlo Carràs The Funeral of the Anarchist Galli (1910–11)

The Funeral of the Anarchist Galli is een van de beroemdste werken van Carrà. Angelo Galli was een anarchist en vakbondsorganisator in Milaan die tijdens een staking in 1904 door de politie werd vermoord. Omdat ze vreesden dat de begrafenis van Galli zou uitmonden in een politieke demonstratie, stuurde de staat politie om anarchisten te verhinderen de begraafplaats te betreden. Toen ze zich verzetten, reageerde de politie met geweld en brak een gevecht uit. Carrà was getuige van de gebeurtenis en legde de intensiteit en chaos van de scène, evenals de snelle beweging, vast in dit schilderij.

Gino Severinis Danseres in Pigalle (1912)

De danser van Gino Severini is afgebeeld in het midden van het schilderij en is samengesteld uit dynamische elkaar kruisende lijnen en wervelende stof.Concentrische cirkels leiden naar buiten naar de randen van het schilderij en elke cirkelvormige laag bevat fragmentarische afbeeldingen van muzikanten, instrumenten en toeschouwers. Dit is bedoeld om de essentie en dynamiek van de voorstelling vast te leggen.

Gino Severini, Dancer at Pigalle, 1912. Courtesy MoMA

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *