Jupiter

Onder de vele goden van de Romeinen was Jupiter, de zoon van Saturnus, de oppergod, die werd geassocieerd met donder, bliksem en stormen. De eerste burgers van wat Rome zou worden, geloofden dat ze werden bewaakt door de geesten van hun voorouders, en ze voegden een drietal goden toe aan deze geesten. Deze nieuwe goden omvatten Mars, de god van de oorlog; Quirinus, de vergoddelijkte Romulus die over het volk van Rome waakte; en ten slotte Jupiter, de oppergod. Hij was Jupiter Elicius – iemand die voortbrengt. Door de opkomst van de Republiek werd Jupiters identiteit als de grootste van alle goden stevig gevestigd, maar twee leden van de oude triade werden vervangen door Juno (zijn zus en vrouw) en Minerva (zijn dochter). belangrijke titel was Jupiter Optimus Maximus, wat de Beste en Grootste betekent en zijn rol als vader van de goden aangeeft.

Jupiter, de oude, persoonlijke godheid van de Etruskische koningen, vond een nieuw thuis in de Republiek. Hij was een god van het licht, een beschermer tijdens een nederlaag en de gever van de overwinning. Hij was Jupiter Imperator, de opperste generaal; Jupiter Invictus, de onoverwonnen; en ten slotte Jupiter Triumphator. Hij beschermde Rome in oorlogstijd en behield het welzijn van de mensen tijdens vrede. Hij werd meestal afgebeeld met een lange, witte baard, en zijn symbool was de adelaar bovenop een scepter die hij droeg terwijl hij op zijn majestueuze troon zat. Net als bij Zeus veroorzaakte zijn reputatie van geweld vaak dat mannen beefden van angst, want hij kon ze gemakkelijk straffen met een van zijn bliksemschichten. Uiteraard zou hij ze een eerlijke waarschuwing geven voordat de laatste, verwoestende aanval plaatsvond, en bestraffing werd meestal alleen uitgevoerd met toestemming van de andere goden.

Advertenties verwijderen

Advertentie

Jupiter in de Romeinse religie

Religie is altijd een belangrijk onderdeel geweest van bijna elke samenleving, modern of oud. Het verklaarde alles, inclusief de seizoenen, de opkomst van de zon in de ochtend en de maan s nachts. De goden beschermden mensen tegen hun vijanden, de natuurkrachten, en vochten met hen in tijden van oorlog. De goden waren altijd aanwezig in hun folklore en tempels werden gebouwd om hen te eren. Er werden offers gebracht om de zegen van de goden te winnen. Voorafgaand aan de opkomst van het monotheïsme van de joods-christenen aanbaden de meeste culturen een groot aantal goden. Er was een god van de oorlog, een god van de oogst en zelfs een godin van de vruchtbaarheid Het Romeinse rijk was niet anders.

De belangrijkste titel van de god was Jupiter Optimus Maximus, wat de beste en grootste betekent.

Voor de vroege Romeinen religie en geloof, vooral tijdens de vroege jaren van de Republiek boden de mensen geruststelling en bescherming. Het was een belangrijk onderdeel in elk aspect van het leven; er werden maar weinig beslissingen genomen zonder een beroep te doen op de goden. De Romeinse religie was echter niet individualistisch zoals bijvoorbeeld het christendom; het was gemeenschappelijk. Er was geen heilige tekst of geloofsbelijdenis; er was alleen het pax decorum of vrede van de goden. Door rituelen en gebed zochten de Romeinen gunst bij de goden en ontweken daardoor zijn of haar woede. En hoewel de Romeinen vaak tolerant waren ten opzichte van de religie van degenen die ze veroverden (waarbij ze vaak af en toe een nieuwe god of twee absorbeerden), bleven ze de officiële staatsgodsdienst beschermen en wantrouwden ze alles wat hun machtsstructuur zou kunnen ondermijnen. Dit vermoeden was de onderliggende oorzaak van de vervolging van zowel de joden als de christenen tijdens het bewind van Nero en daaropvolgende keizers. Deze bescherming zou Jupiter en zijn mede-Olympiërs in staat stellen te overleven van de Etrusken, door zowel de Republikeinse als de keizerlijke tijdperken, en tot aan de opkomst van het christendom.

Advertenties verwijderen

Advertentie

Tempel in Rome

Rond 509 vGT werd een prachtige tempel, gedeeld met Juno en Minerva, gebouwd op de Capitolijnse heuvel in Rome, een plek waar mensen konden samenkomen en offers brengen. Afgezien van een groot beeldhouwwerk van Jupiter, huisvestte de tempel, de grootste van allemaal in Rome, de Sibylline-boeken die de orakels van Rome waren en alleen werden geraadpleegd tijdens momenten van crisis. Jupiter werd aanbeden door vele titels: Invictus, Imperator en Triumphator – titels die zijn opperste belang voor Rome vertegenwoordigden in alle zaken van het staatsleven, zowel in vrede als in oorlog. Na hun terugkeer uit de strijd zouden de zegevierende generaals een processie leiden, genaamd triomf, door de straten van Rome naar de tempel van Jupiter. De generaal zou gekleed zijn in een lang, paars gewaad, een scepter in zijn rechterhand, rijdend in een getrokken wagen door vier witte paarden; hij werd gevolgd door een grote massa burgers, zijn leger en krijgsgevangenen, de laatste natuurlijk, geketend. Na aankomst bij de tempel bracht hij een offer, waarbij hij zeker een deel van de zijn buit voor Jupiter, Jupiter bedankend voor zijn overwinning in de strijd.

Voor deze generaals vertegenwoordigde Jupiter de onbevreesdheid van het Romeinse leger.Hoewel hij door het leger werd aanbeden en vaak werd gezien als beschermheer van geweld, was hij ook een politieke god, die zowel de volksvergadering als de senaat legitimiteit verleende. De Senaat zou een oorlogsverklaring niet toestaan zonder de zegen van Jupiter. Hij was de beschermheer van eden en verdragen en de bestraffer van meineeders. Geen enkele politieke actie werd begonnen of voltooid zonder zijn oordeel. De belangrijkste spelen die in september werden gevierd, de Ludi Romani, werden ter ere van hem waargenomen.

Liefdesgeschiedenis?

Schrijf je in voor onze wekelijkse e-mailnieuwsbrief!

Buste van Jupiter Graius
door Mark Cartwright (CC BY-NC-SA)

The Decline of Jupiter

Jupiter, echter, had zijn tegenstanders en uitdagingen. Na de dood van Julius Caesar, die ooit diende als flamen dialis of Jupiters persoonlijke priesterofficier, begonnen de volgelingen van keizer Augustus een keizerlijke cultus: de verering van de keizer als een god. Terwijl Augustus het idee verwierp om een god te zijn, genoten de keizers die volgden vaak van het idee, vaak vergoddelijkend aan een voorganger; Keizer Caligula beweerde zelfs dat hij een levende god was. En net als Alexander de Grote, die geloofde dat hij de zoon van Zeus was, geloofde keizer Galba dat hij afstamde van Jupiter. Keizer Elagabalus verving Jupiter tijdelijk door Elagabal, een Syrische god. Hij liet zelfs een grote, zwarte kegelvormige steen – een cultsymbool van zijn religie – uit Syrië halen en op de Palatijn installeren. Een nieuwe tempel, het Elagabalium, werd gebouwd ter ere van Elagabal. Gelukkig wilde zijn opvolger, Alexander Serverus, in de gunst komen bij de mensen van Rome en bracht Jupiter terug naar zijn juiste plaats als oppergod: hij stuurde de steen terug naar Syrië. Later, in de derde eeuw, werd Jupiter vervangen, dit keer was het de cultus van Sol Invictus, de onoverwinnelijke zon, een beschermheer van soldaten. Opnieuw werd Jupiter gered door keizer Diocletianus. Ten slotte veroordeelde St. Augustine, auteur van City of God, zowel de Romeinse samenleving als haar religie. Hij schreef dat de Romeinse goden er niet alleen niet in waren geslaagd de Romeinen tegen rampen te beschermen, maar dat Jupiter ook werd bestempeld als een overspelige.

Met de opkomst van het christendom en de val van het rijk in de 5e eeuw na Christus , Jupiter en zijn medegoden werden het spul van de mythologie. Hun namen leven voort op de planeten: Jupiter, Neptunus, Mars, Mercurius en Venus. Helaas werd Jupiters geheugen ook overschaduwd door zijn Griekse tegenhanger Zeus. Hij speelde echter gedurende het grootste deel van zijn geschiedenis een cruciale rol in de Romeinse cultuur. Hij beschermde de Romeinen tegen de toorn van hun vijanden, tijdens vrede en in oorlog. Ondanks de successen en mislukkingen van de keizers, was Jupiter toen een altijd aanwezig kenmerk van het dagelijkse leven in de Romeinen.

Advertenties verwijderen

Advertentie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *