Atacama-woestijn

Atacama-woestijn, Spaanse Desierto de Atacama , koele, droge regio in het noorden van Chili, 600 tot 700 mijl (1.000 tot 1.100 km) lang van noord naar zuid. De grenzen zijn niet precies bepaald, maar het ligt voornamelijk tussen de zuidelijke bocht van de Loa-rivier en de bergen die de stroomgebieden van Salado-Copiapó van elkaar scheiden. In het noorden loopt de woestijn door tot aan de grens met Peru.

Britannica Quiz

Snelle quiz: woestijnen

Wat is de grootste woestijn ter wereld? Waar is de Gobi-woestijn? Test je kennis. Doe deze quiz.

Een lijn van lage kustbergen, de Cordillera de la Costa, ligt ten westen van de woestijn, en in het oosten rijst de Cordillera Domeyko, uitlopers van de Andes. De woestijn bestaat voornamelijk uit zoutpannen aan de voet van de kustbergen in het westen en uit alluviale waaiers die vanaf de uitlopers van de Andes naar het oosten aflopen; sommige van de ventilatoren zijn bedekt met duinen, maar uitgebreide kiezelophopingen komen vaker voor.

De kustketen zweeft ongeveer 1.500 meter hoog met individuele pieken tot wel 2.000 meter . Er is geen kustvlakte. Door een groot deel van hun omvang eindigen de bergen abrupt bij de zee in kliffen, waarvan sommige hoger zijn dan 500 meter, wat de communicatie tussen de kusthavens en het binnenland bemoeilijkt. In het binnenland strekt zich een verhoogde depressie uit naar het noorden en het zuiden en vormt de hoge Tamarugal-vlakte op een hoogte van meer dan 900 meter. Verder naar het oosten in de westelijke uitlopers van de Andes, voorafgegaan door de Cordillera Domeyko, zijn er talloze vulkanische kegels, waarvan sommige meer dan 4.900 meter hoog zijn. Langs de noordoostelijke grens van Chili met Argentinië en Bolivia strekt zich het Atacama-plateau uit, dat een hoogte van 4.000 meter bereikt.

T De Atacama-woestijn maakt deel uit van de dorre Pacifische rand van Zuid-Amerika. Droge bodemdaling veroorzaakt door de hogedrukcel in de Stille Zuidzee, maakt de woestijn tot een van de droogste regios ter wereld. Langs de kust is de droogte ook een gevolg van de Peru (Humboldt) Stroom, die wordt gekenmerkt door opwelling (de opwaartse beweging van koud water uit de diepten van de oceaan); het resulterende koude water aan de oppervlakte veroorzaakt een thermische inversie – koude lucht op zeeniveau en stabielere warmere lucht hogerop. Deze toestand veroorzaakt mist en stratuswolken maar geen regen. Regens vallen in Iquique of Antofagasta alleen wanneer krachtige zuidelijke fronten het verzakkingsgebied binnendringen. De temperaturen in de woestijn zijn relatief laag vergeleken met die op vergelijkbare breedtegraden elders. De gemiddelde zomertemperatuur in Iquique is slechts 66 ° F (19 ° C) en bij Antofagasta 65 ° F (18 ° C).

De oorspronkelijke bewoners van de regio waren Atacameño, een uitgestorven Indiase cultuur, verschillend van de Aymara in het noorden en de Diaguita in het zuiden.Gedurende een groot deel van de 19e eeuw was de woestijn het voorwerp van conflicten tussen Chili, Bolivia en Peru vanwege zijn minerale bronnen, met name natriumnitraatafzettingen ten noordoosten van Antofagasta en landinwaarts van Iquique. Een groot deel van het gebied behoorde oorspronkelijk toe aan Bolivia en Peru, maar de mijnindustrie werd gecontroleerd door Chileense en Britse belangen, die sterk werden gesteund door de Chileense regering. Na de Oorlog van de Stille Oceaan (1879-1883) kwam Chili als overwinnaar tevoorschijn. Het Verdrag van Ancón (1883) gaf Chili permanent eigendom van sectoren die voorheen onder controle stonden van Peru en Bolivia, waarbij de laatste zijn hele Pacifische kustlijn verloor.

Het gebied bleek een van de belangrijkste bronnen van Chilis rijkdom te zijn tot de wereld Oorlog I. Nitraatafzettingen in de centrale depressie en in verschillende stroomgebieden van het kustgebied werden na het midden van de 19e eeuw systematisch gedolven. Havens werden gebouwd in Iquique, Caldera, Antofagasta, Taltal, Tocopilla, Mejillones, en verder naar het noorden, Pisagua, en spoorwegen drongen door de bergbarrières naar het binnenland. Voor de Eerste Wereldoorlog had Chili een wereldmonopolie op nitraat; in sommige jaren werd 3.000.000 ton gewonnen, en de belastingen op de export bedroegen de helft van de overheidsinkomsten. Door de ontwikkeling van synthetische methoden om stikstof te fixeren, is de markt sindsdien teruggebracht tot een regionale markt. In de hoge Cordillera wordt nog wat zwavel gewonnen. De belangrijkste bron van inkomsten van de regio is de kopermijnbouw in Chuquicamata in het Calama-bekken.

Sommige landbouw wordt gedaan in de rivieroases van de woestijn, maar dit ondersteunt slechts een paar duizend traditionele telers. Citroenen worden verbouwd in Pica en een verscheidenheid aan producten wordt verbouwd aan de oevers van de zoutmoerassen van San Pedro de Atacama. In Calama, in de buurt van Chuquicamata irrigeert het water van de rivier de Loa de aardappel- en alfalfavelden.